Overheidsinstanties voeren vaak wetten. Daarvoor bepalen zij wat ze moeten doen. In de praktijk blijkt het lastig om goed te achterhalen wat gedaan moet worden en hoe je ervoor zorgt dat het niet in strijd is met de wet. Wanneer het niet goed gebeurt zijn er vaak burgers bij betrokken en moeten fouten worden hersteld.

In zulke situaties is er al veel inspanning besteed om een systeem of proces in te richten. Vervolgens kost het herstellen van de fouten ook veel inspanning.

Is het mogelijk om zulke problemen te voorkomen?

Om problemen te voorkomen moet je goed weten wat er in een wet staat. Vaak hoor je dat wetgeving ingewikkeld is en daardoor de uitvoering moeilijk is. Maar is dat ook zo of wordt de wet niet goed gelezen.

Wetten komen niet uit de lucht vallen. Er is een heel proces aan vooraf gegaan waarin een orgaan als de Raad van State heeft gekeken naar de uitvoerbaarheid van een wet. Ook aspecten als fraudegevoeligheid en handhaafbaarheid zijn beoordeeld.



Wetten benaderen vanuit de tekst

Wetten in Nederland worden gepubliceerd. Hiernaast is het voorbeeld van de publicatie voor de wet over de Basisregistratie personen getoond. Deze wet wordt gebruikt als casus voor het afleiden van bedrijfsregels uit de wettelijke tekst.

In de wettelijke tekst zijn bedrijfsregels lastig te identificeren. De definitie voor bedrijfsregels volgt de definitie die is beschreven door het Business Rules Platform Manifest.

In artikel 3 van dit manifest staat dat een bedrijfsregel expliciet gedefinieerd is. Voor het afleiden van bedrijfsregels uit wettelijke tekst betekent dit dat gedocumenteerd is waar in de wettelijke tekst de informatie te vinden is dat de bedrijfsregel bestaat.

Door ervoor te zorgen dat de oorsprong van een bedrijfsregel is terug te vinden in de wettelijke tekst kan gevalideerd worden of de bedrijfsregel geldig is.

Om de tekst goed te kunnen analyseren moet deze beter toegankelijk worden gemaakt. De publicatie op wetten.overheid.nl is gericht op het zo  correct en compleet mogelijk weergeven van de wet. Iedereen moet dat weten.

Om een analyse uit te voeren op de tekst is het nodig dat de tekst op een andere wijze beschikbaar komt. Zowel de lezer van de tekst als een mogelijk geautomatiseerd hulpmiddel moeten op een gemakkelijke manier door de tekst kunnen navigeren.

Het is wel belangrijk dat de oorspronkelijk gepubliceerde tekst altijd beschikbaar blijft. In het scherm is een link beschikbaar om deze te activeren.



Uiteindelijk moeten bedrijfsregels worden opgesteld die weergeven wat een organisatie (de uitvoerende instantie) moet bereiken.

Het hiernaast getoonde voorbeeld laat zien dat gegevens over Nederlanderschap in de Basisregistratie personen opgenomen moeten worden.

Dit is beschreven in Hoofdstuk 2 in artikel 14 van de wet BRP.

De tekst in dit artikel wordt getoond ontdaan van verwijzingen naar andere regelgeving. Deze tekst is aangevuld met informatie over de gegevens en de handeling die moet worden uitgevoerd.

Het Wetsubject noemt wie deze bedrijfsregel moet uitvoeren. Het is een indicatie wie dit moet doen. Conform de definitie in het manifest is deze geen onderdeel van de bedrijfsregel zelf.



De objecten in de bedrijfsregel

De bedrijfsregel zelf is compact en autonoom. Om de bedrijfsregel te implementeren is informatie nodig over elementen in de wettelijke tekst die betrokken zijn.

In het getoonde voorbeeld is een van die elementen het gegeven waaruit het Nederlanderschap blijkt.

Twee bedrijfsregels gebruiken dit gegeven:

• Opnemen van het Nederlanderschap
• Mededelen van het Nederlanderschap

De publicatie over de bedrijfsregels laat deze afhankelijkheden zien.

Om de bedrijfsregels en de afhankelijkheden  in de wettelijke tekst in beeld te brengen wordt een Ontwerp Patroon toegepast.